Uzależnienie od nikotyny

Ile papierosów dziennie wypalają Polacy chcący rzucić palenie?1

 

W Polsce pali codziennie ok. 10 mln osób. Dlaczego palą? Konkretnie  – dla nikotyny.2

Nikotyna działa psychoaktywnie, uzależnia

Uzależnienie farmakologiczne od nikotyny jest związane z koniecznością utrzymania odpowiednich jej stężeń w surowicy krwi,

Uzależnienie behawioralne jest złożone i zależny od czynników psychologicznych, środowiskowych, kulturowych i społecznych

Mechanizm uzależnienia2

Nikotyna wywołuje uczucie przyjemności, równocześnie zmniejsza stres i uczucie lęku. Palacze używają jej do modulowania poziomu wzbudzenia i kontroli nastroju.

Zaprzestanie dostarczania nikotyny do organizmu powoduje pojawienie się objawów odstawienia: drażliwość, obniżenie nastroju, niepokoju i lęku.

  • Nikotyna działa na cholinergiczne receptory nikotynowe, stymulując uwalnianie neuroprzekaźników, które wywołują psychoaktywne działanie nagradzające.
  • Po wielokrotnej ekspozycji rozwija się tolerancja na wiele działań nikotyny, zmniejsza się tym samym jej podstawowy wpływ wzmacniający i rozwija się uzależnienie fizyczne, czyli dochodzi do sytuacji, gdy w przypadku braku nikotyny pojawiają się objawy abstynencyjne.

Działanie nikotyny

Nikotyna szybko przenika przez płuca do krążenia i jest transportowana do mózgu w kilka sekund. Szybkie wchłanianie i przenikanie nikotyny do mózgu powoduje odczuwalne „pobudzenie” i wzmacnia jej działanie. Papierosy zaprojektowano tak, aby szybko dostarczały nikotynę do mózgu, a ich dodatkowe cechy i własności techniczne maja zwiększać ich potencjał uzależniający.

Błędne koło uzależnień

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów do walki z głodem nikotynowym, większość z nich należy do grupy NTZ (Nikotynowej Terapii Zastępczej) zawierających nikotynę. Występują w różnych formach:

Preparaty z grupy NTZ  budzą jednak kontrowersje, ze względu na wykorzystywanie właściwości nikotyny w leczeniu uzależnienia od niej.

Tabex®
Twoje wsparcie w walce z nikotyną

Na rynku pojawiły się więc terapie, wykorzystujące inne substancje, takie jak cytyzyna zawarta w leku Tabex®. Jest to alkaloid roślinny pozyskiwany z nasion złotokapu zwyczajnego (Laburnum anagyroides), który oddziałuje na te same receptory co nikotyna, jednak ze względu na silniejsze wiązanie stopniowo wypiera z nich nikotynę. Ponadto cytyzyna zmniejsza zależność organizmu od nikotyny bez objawów jej odstawienia.

 

* Szczygieł Łukasz „Uzależnienie od tytoniu”, Artykuł Poglądowy, Gazeta Farmaceutyczna 4/2008, str.42-45;
1.Samochowiec J at al. „Diagnostyka, mechanizm uzależnienia i metody leczenia uzależnienia od nikotyny” Alkoholizm i Narkomania, Tom 14, Nr 3, ss. 323-340.;
2.Neal L. Benowitz, MD: „Uzależnienie od nikotyny” Kardiologia po Dyplomie 2010; 9  (11): 12-22;
3.Tutka P. at al. „Cytyzyna – renesans znanego alkaloidu. Aspekty farmakologiczne zastosowania w leczeniu uzależnienia od nikotyny: FARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2006, 1, 33-39;
4.Źródło slajdu: Poradnik: „Profesor Witold Zatoński Radzi Jak rzucić palenie” Wydawca: Fundacja „Promocja Zdrowia”;
5. Sobczak A. „Ekspozycja użytkowników elektrycznych papierosów na nikotynę” Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego.